ممسنی
شهرستان ممسنی یکی از شهرستان های تاریخی و کهن استان فارس در ایران است. مرکز این شهرستان، شهر نورآباد می باشد. شهرستان ممسنی از لحاظ جغرافیایی در غرب شیراز قرار گرفته است و پیش تر بخشی از شهرستان کازرون بوده است. جمعیت این شهرستان نیز طبق سرشماری انجام شده در سال 1395، برابر با ۱۱۷٬۵۲۷ تن بوده است.منطقه ای که ممسنی در آن ایجاد شده است اولین بار به خاطر وجود مراتع غنی مورد توجه اقوامی که دارای معیشتی مبتنی بر دامداری بوده اند، قرار گرفت. به همین خاطر، اولین اقوام ساکن در این منطقه، قوم شول، از دیگز اقوام لر بوده اند.
آتشکده میل اژدها
میل اژدها یا آتشگاه یا دیمه‌میل یا میل آزاد مربوط به دوره اشکانیان است و در هفت کیلومتری غرب شهر نورآباد ممسنی در شمال غرب استان فارس واقع شده است که در دره‌ای در کنار کوه تنگ کله واقع است. در این منطقه هیچ آبادی وجود ندارد. این اثر در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۲۱ با شماره ثبت ۳۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این میل در کنار یکی از راه‌های مهم باستانی و در دامنه کوهی سنگلاخ و نسبتاً سرسبز قرار دارد. میل اژدها یکی از معدود مناره‌هایی بازمانده از دوران پیش از اسلام است. این اثر از لحاظ شکل و ظاهر مانند کعبه زردشت و برج زندان پاسارگاد، چهارگوش است. بلندای برج بیش از هفت متر و پهنای هر ضلع آن در پایین چهار متر و در بالا ۴۰/۳ متر است و از سنگ رگه سفید به طول‌های مختلف (برخی ۴۴ و برخی ۱۹ سانت) بسیار دقیق، منظم و با مهارت ساخته شده‌است. در داخل قسمت بالایی برج، پلکانی به بلندای ۱۰/۵ و پهنای ۵۹ سانتی‌متر وجود دارد. این قسمت در سمت جنوب و در ارتفاع سه متری واقع شده و چنین به نظر می‌رسد که با نردبان به این قسمت می‌رسیدند و سپس از پلکان بالا می‌رفتند. در این برج آتش مقدس نگهداری می‌شد و از آنجا آتش را به سایر نقاط می‌بردند. آتشدانی نیز بر فراز برج وجود داشته است . واندنبرگ باستان شناس، برآن است که برج نورآباد فقط به روی روحانیان باز بود و نیایش کنندگان، تنها می‌توانستند آتش را ببینند. بنابراین آتشدان‌ها و آتشکده‌ها سرباز بودند. در دوره پهلوی دوم، میله فلزی از وسط قطعات سنگ‌های برج نور آباد گذراندند تا از فروپاشی آن جلوگیری شود. به‌طور کلی میل‌ها در زمان اشکانیان و ساسانیان کاربرد فراوان داشته و بعدها در دوران اسلامی نیز این میل ها را در مناره‌ها می‌توان مشاهده کرد. میل اژدها ممکن است در راهنمایی کاروانیان و اطلاع رسانی و دیده‌بانی و همچنین عبادتگاهی مقدس بوده باشد. با این حال تا کنون اهمیت این بنا از نظر گردشگران به دور مانده است.
کاروانسرای ممسنی
در پنج کیلومتری شرق پل مورد در منطقه جاوید ممسنی فارس خرابه کاروانسرایی در شرق روستای شکروه و بدره به چشم می خورد. این اثر احتمالا به دوره صفوی تعلق دارد. طول آن در حدود 40 متر و عرض آن 30 متر بوده است. در سه کیلومتری شمال کاروانسرای بدره ، کاروانسرای بربید قرار دارد. این کاروانسراها بر سر راه غربی فارس به شوش و بین النهرین قرار دارد و یادآور زمانی است که کاروانها و قافله های بسیاری از این منطقه گذر می کردند.
امامزاده درب آهنی یا سیدعلا الدین محمد (ع)
بقعه امامزاده سیدعلا الدین محمد (ع) در شمال شرقی شهر نورآباد واقع شده است. این مقبره مدفن یکی از فرزندان امام موسی کاظم (ع) و دختر بزرگوارشان می باشد. این امامزاده شامل دو بنای قدیمی و نوساز است. ساختمان قدیمی شامل یک فضای چهارگوش در وسط با سقفی هلالی با تزئینات ساده گچبری و ساختمان جدید شامل یک شبستان است که در وسط آن ضریح قلمکاری شده قرار دارد.
نقش برجسته گورانگون
سنگ‌نگاره کورانگون کهن‌ترین نقش برجسته جهان با دیرینگی بیش از ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، پیش از ورود آریاییان به ایران است که در شهرستان رستم، منگودرز، شمال استان فارس، در ارتفاع ۱۰۰ متری واقع شده‌است. این نقش برجسته در نزدیکی روستای سه‌تلان، دهستان منگودرز، شهرستان رستم در نزدیکی شهر مصیری و نورآباد ممسنی قرار دارد. سنگ‌نگاره کورانگون یا کورَنگان که با نام‌های گورانگون و کورنگون هم نامیده می‌شود و به نام «حجاری ایلامی (گورانگون)» در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. نقش‌برجسته‌ای مربوط به دوره عیلامیان است و در شهرستان ممسنی، ۱۰ کیلومتری شمال غربی فهلیان جای گرفته‌است. این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۱۵ با شماره ثبت ۲۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. این نقش برجسته نمایش نیایش آب و نیایش مذهبی در ایران است و در حدود یک کیلومتری کاخ جنجان و شهر باستانی لیدوما و در دل صخره بزرگی قرار دارد. در این سنگ نگاره یکی از پادشاهان ایلامی بر تختی که ماری بر آن چنبره زده و نیایش کنندگانی در اطراف آن وجود دارند و ماهی‌هایی که در آب در حال شنا کردن هستند دیده می‌شود.
آثار هخامنشی سراوان- فهلیان
در روستای سراوان در فاصله 6 کیلومتری غرب فهلیان و 12 کیلومتری شهر نورآباد آثاری از دوران هخامنشی باقی مانده که شامل چند پایه ستون با تزئینات گل نیلوفر (لوتوس) است که شبیه به پایه ستون های تخت جمشید می باشد.
نقش برجسته بهرام
درمنطقه سرآب بهرام درجنوب ممسنی و در فاصله 9 کیلومتری سمت راست جاده شیراز- نورآباد، نقش برجسته صخره ای از دوران ساسانی وجود دارد که به واسطه وجود چشمه آبی در کنار آن به نقش سرآب بهرام معروف شده است. در این نقش‌برجسته پنج نفر بر روی سنگ کنده‌کاری شده اند. در میانه بهرام دوم در حالت نشسته دیده می‌شود که شمشیر خود را به نشانه توانمندی، نیرومندی، اقتدار و قدرت با هر دو دست نگه داشته است. انتساب این نقش‌برجسته به بهرام دوم، به دلیل شکل تاج منحصربه‌فرد این پادشاه است، چرا که در زمان ساسانیان هر پادشاه تاج یا تاج‌های ویژه خود را داشته است. در دو سوی پادشاه، از هر سو دو تن از بزرگان کشور ایستاده‌اند که انگشت اشاره دست خود را به نشانه بزرگداشت و احترام به پادشاه، بالا نگه داشته‌اند.