عبدا… ابن المقفع نويسنده بزرگ و مترجم آثار پهلوي به عربی، از اهالی شهر گور (فیروز آباد کنونی) می باشد.
ابن مقفع تا زمانی که اسلام نیاورده بود همچنان به روزبه نامور بود. پیش از سفر به بصره در فارس به تحصیل مقدمات معارف قدیم ایرانی و زبان پهلوی مشغول بود و به اقتضای زمان زبان عربی را هم فرا میگرفت. عبداله هنوز کودک بود که با پدرش به بصره رفت.
در زمان توقف در بصره شغل دبیری و آموزگاری داشت و از "ابوالجاموس ثور بن یزید اعرابی" که از فصحای معتبر بود اخذ فصاحت میکرد. سفیان حاکم بصره به واسطه استخفافی که بارها ابن مقفع در حق او روا داشته بود، همیشه در صدد آن بود که انتقام خویش را از او بگیرد، عاقبت هم در حدود سال 142 ه.ق این دانشمند بی مانند را در سن 36 سالگی به بهانه زندقه و باطنا به اشاره خلیفه -ابو جعفر المنصور- و بر اثر کینه و غرض شخصی در آتش تنور سوزاند.
روزبه نخستین کسی است که رسما آثاری به نثر عربی نوشت. آثار وی در بعضی دانشگاه های کشورهای عربی مانند قاهره، بررسی می شوند.
از مهم ترین آثار وي ميتوان به ترجمه "كليله و دمنه"، "ادبالصغير"، "ادبالكبير"، "اليتيمه"، "خداينامه" كه ترجمهاي است از "آئيننامه" عهد ساسانيان، "كتاب مزدك"، "كتاب تاج در سیرت انوشیروان"، ترجمه نامه تنسر، "باب برزویه طبیب"، اشاره كرد.