ابومحمد مشرف الدین (شرف الدین) مصلح بن عبدا… بن مشرفالسعدی الشیرازی از شاعران توانمند قرن هفتم و بزرگترین شاعری است که بعد از فردوسی در آسمان ادب فارسی درخشیده است.
تاریخ ولادت او را حدود سال 606 ه.ق دانسته اند. تخلص "سعدی" بسبب انتساب این استاد سخن به سعدبن ابيبكر بن سعد بن زنگي از حاکمان سلسله اتابکان است. خانواده او از خاندان بزرگ عالمان دینی فارس بودند. از کودکی تحت تعلیم و تربیت پدرش قرار گرفت، ولی در خردسالی یتیم شد.
بعد از پدرش، جد مادری اش تربیت وی را بر عهده گرفت. سعدی تحصیلات مقدماتی را در شیراز آموخت و در سن بیست سالگی شیراز را برای ادامه تحصیل به قصد بغداد ترک کرد. در بغداد عربی را آموخت و ضمن تحصیل به فارسی هم شعر می گفت. شیخ سفرهای طولانی به سرزمین های شام (سوریه)، حجاز(عربستان)، لبنان، مصر، روم، هند و چین داشت. این سفرها که در حدود سال 621-620 آغاز شد مقارن سال 655 با بازگشت به شیراز پایان یافت.
پس از مدتی اقامت در شیراز سعدی نامه(بوستان) را نوشت و آن را به اتابک ابوبکر هدیه داد و سال بعد گلستان را نوشت و آن را نیز به اتابک و فرزندش سعدبن ابوبکر اهدا کرد. سعدی سالها در شیراز به ارشاد مردم پرداخت و آثار دیگری به جز گلستان و بوستان از خود بر جای گذاشت.
وفات سعدی را در ماخذها به چند گونه نوشته اند اما ذی الحجه سال 690 ه.ق به حقیقت نزدیک تر است.
آثار سعدی، بوستان،گلستان،غزلیات سعدی،مجالس پنج گانه،نصیحه الملوک، رساله راجع به عقل و عشق و رساله صاحب دیوان می باشد. آثار وی به بيشتر زبانهای دنيا ترجمه شده است. پس از درگذشتش او را در خانقاهش، سعديه، به خاك سپردند.