بنیاد فارس شناسی شهرستان زرین دشت

شهرستان زرین دشت

شهرستان زرین دشت با مرکزیت شهر حاجی آباد دارای 5067 کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز 337 کیلومتراست.

این شهرستان به دلیل نوع آب وهوا جزء مناطق گرم و خشک محسوب می شود. وجود دریاچه بسیار زیبا و فصلی ایزدخواست که محلی برای کوچ ومهاجرت پرندگان از نواحی سیبری – اروپایی در فصل زمستان بوده و نیز رویش گیاهان دارویی ازقبیل پونه، بابونه، آویشن، گاوزبان و محک به جلوه و چشم انداز گردشگری شهرستان با دست یافته های با طرح هایی چون شاه نشین لچک سه شاهی اژدر و دوازده شاهی موجب رونق گردشگری منطقه شده است.

جغرافیای شهرستان

شهر حاجی‌آباد مرکز شهرستان زرین دشت در جنوب شرقی استان فارس و بر روی طول جغرافیایی ۵۴ درجه و ۲۰ دقیقه و عرض جغرافیایی ۲۸ درجه و ۲۰ دقیقه قرار دارد. ارتفاع آن نسبت به سطح دریا ۱۱۵۰ متر است. مرزهای جغرافیایی این شهرستان به ترتیب محدود است: از شمال به شهرستان‌های داراب و فسا، از مشرق به شهرستان‌های داراب و لارستان، از جنوب به شهرستان لارستان و از مغرب به شهرستان‌های فسا، جهرم و لارستان. این شهرستان ۴۶۲۶ کیلومتر مربع وسعت دارد که ۳/۷ کل مساحت خاکی استان فارس را به خود اختصاص داده‌است. فاصله آن تا شیراز ۳۳۷ کیلومتر است. این شهرستان شامل دو بخش مرکزی و ایزد خواست و پنج دهستان ایزد خواست شرقی، ایزد خواست غربی، دبیران و زیرآب است. این شهرستان ۱۶۵ آبادی دارد که ۶۱ از آن‌ها مسکونی و بقیّه خالی از سکنه است. آب و هوای این شهرستان گرم و خشک است، ولی با وجود سدهای آبی و دریاچه‌ها و برکه‌ها به طبیعت آن افزوده‌است.

دین مردم، اسلام و مذهبشان شیعه دوازده امامی است. زبان آن‌ها فارسی است. مردم چند روستای شهرستان زرین دشت ازجمله دروا تل ریگی و گلوگاه به زبان ترکی قشقایی و نیمی از مردم شهر دبیران به زبان عربی سخن می‌گویند. محصولات زراعی آن گندم و ذرت وپنبه وجو می باشد کاشت محصولات تابستانه مانند بادمجان و بامیه وانواع سبزیجات نیز رایج است. محصولات باغی آن خرما، و زیتون است. دراین محل، گوشت قرمز و طیور نیز تولید می‌شود. در سال‌های پر باران مشاهده می‌شود که در مناطق بیابانی و دامنه‌ها و کوه‌ها گیاهان داروئی رشد نموده‌است؛ و همچنین «هَکال، دُل و اغر» از جمله مواد غذایی موجب بارش باران است. از سبزیجات بهاره نیز می‌توان به توله سلمه وسمسیل اشاره کرد. صنایع دستی این شهرستان، قالی و گلیم. در زمان‌های گذشته صنعت سفالگری نیز در آنجا رواج داشته ولی اینک از بین رفته‌است.

توصیف شهرستان

این شهرستان که در اوایل سده ۲۱ میلادی از شهرستان داراب جدا شد شامل دو بخش مرکزی و ایزدخواست و سه شهر حاجی‌آباد (مرکز شهرستان)، شهر دبیران (در فاصله ۳۲ کیلومتری) و شهرپیر (در فاصله ۱۶ کیلومتری) است و جمعیت شهرستان حدود شصت و پنج هزار نفر است. مرکز آن شهر حاجی‌آباد است و مردم آن بیشتر به کشاورزی و دامداری و بازرگانی مشغولند. بسیاری از مردم این شهرستان در کشورهای حوضه خلیج فارس مخصوصاً امارات متحده عربی مشغول به کارند. بیشترین درختی که در این شهرستان یافت می‌شود به‌طوری‌که می‌شود گفت این شهرستان با این درخت آذین بندی شده‌است درخت خرما می‌باشد که در زبان محلی به آن مخ و نخل هم می‌گویند و از پرطرفدارترین درخت‌ها در این شهرستان می‌باشد که این درخت هم به نوبه خود دارای انواع مختلفی می‌باشد اعم از شاهیونی، گنتال، پرکون، پیارم، لشت، خاصیون و … مهم‌ترین منطقه کشاورزی آن اطراف شهر دبیران و تولیدات عمده آن گندم، ذرت و هندوانه‌است که از این نظر در شهرستان مقام اول را دارد. شهر دبیران جدیداً به راه ارتباطی بین شهرستان‌های داراب-لار-جهرم و زرین دشت درآمده‌است که فاصله شهرستان‌های مزکور به نصف کاهش یافته‌است مردم این شهرستان بیشتر فارس زبان ولی جمعیتی در حدود دوازده هزار نفر ازمردم شهردبیران عرب زبان وازاعراب خمسه ساکن دراستان فارس هستند همین‌طور مناطقی مثل دروا و تل ریگی ترک‌زبان هستند. فاصله این شهرستان بامرکز استان ۲۵۹ کیلومتراست. از نظر جغرافیای در جنوب شرقی فارس بین شهرستان‌های داراب-لار-جهرم-فسا واقع شده‌است. این شهرستان دارای هوای گرم می‌باشد. زرین دشت علاوه بر شهرهای شهرپیر، دبیران و دهنو دارای ۲۱ روستا می‌باشد که از ابتدای ورودی تل ریگی، خسویه، دروا، میانده، تاج آباد، خلیل‌آباد، ساچون- حیدر آباد، فرج بیگی، چاه سبز، حاجی طاهره، چاه زبر، بن دشت، درهشور، پنج چاه، گلکویه، مزایجان، گزطویه و گلوگاه می‌باشد.

جاذبه های گردشگری

چشمه دریابک
چشمه آب معدنی خمده
بقاع متبرکه امام زاده شاه فرج الله(ع) وشاه حبیب الله(ع)
قلعه مزایجان
برکه سفید
میل نقاره خانه
برای اطلاعات بیشتر به بخش جاذبه های گردشگری مراجعه گردد