شهرستان لارستان از شهرستانهای جنوبی استان فارس است که از جنوب و شرق به استان هرمزگان، از جنوب غربی به شهرستان لامرد، از غرب به شهرستان خنج و از شمال به شهرستانهای جهرم و داراب محدود می شود.
این شهرستان با مرکزیت لار دارای 16809 کیلومتر مربع وسعت و فاصله آن تا شیراز 394 کیلومتر است. میانگین ارتفاع آن از سطح دریا 915 متر می باشد. این شهرستان به جهت مجاورت با حوزه خلیج فارس به عنوان مکانی جهت گردشگران خارجی و ایرانیان مقیم کشورهای حاشیه خلیج فارس درآمده است. از امکانات این شهرستان فرودگاه بین المللی آن می باشد. صنایع دستی بومی این شهرستان نیز در خور اهمیت و سوغات محلی و مشهور لار، حلوای مسقطی لاری است. به دلیل نوع آب و هوای آن که گرم و خشک است، نخلستان های فراوان از یک سو و آب انبارها از سوی دیگر به جلوه شهرستان افزوده است. این شهرستان با پنج واحد اقامتی پذیرای میهمانان و گردشگران است.
تاریخ
تأسیس لار کنونی در اواخر قرن ششم قمری بیان شدهاست و ذکری از آن تا قرن هفتم و هشتم قمری به میان نیامده است. اولین بار منابع قرن هشتم هجری از جمله حمدالله مستوفی از لار خبر دادهاست. او این شهر را از توابع «شبانکاره» شمردهاست. در دانشنامه جهان اسلام نیز لارستان بخشی از ولایت دارابگرد معرفی شدهاست. لارستان در دوره صفویه ولایتی مهم و وسیع در جنوب فارس بوده و سکه تجاری مخصوص خود را ضرب میکردهاست.
نام
بر اساس آنچه در اسطورهها و افسانههای قدیم ایران زمین آوردهاند، گرگین میلاد از پهلوانانِ باستان، بنیانگذار شهری بود که با مشتقگیری از نام او احتمالاً به لاد شهرت یافت و این نام بعدها به لار دگرگون شد. طبق روایات افسانهای موجود، پس از گرگین میلاد فرزندان آن پهلوان افسانهای، نسل اندر نسل به حکومت این منطقه منصوب شدهاند و تا سال ۱۰۱۵ ق، حکومتشان زیر لقای شاهان ایران بر جای بودهاست.
بناهای تاریخی
از جمله بناهای تاریخی پیش از اسلام در لارستان تمب بت، آتشکدهُ کاریان، قلعه اژدها پیکر در لار، آتشکدهُ محلچه در بین راه اصلی لار به شیراز، قلعهُ فرشته جان، قلعه جبرئیل در بنارویه، قلعه ایلود، قلعه کیقباد در جویم، کاروانسراهای واقع در بین جادهُ خنج، کاروان سراهای واقع در بین جادهُ گراش و خنج به فال و فال به سیراف میتوان نام برد. هم چنین آثار و بقایای جادهُ باستانی عصر ساسانی بین جویم و جهرم و بین فال و اسیر به سیراف، و فیروزآباد به خنج، و خنج به کاریان نیز از آثار باستانی این شهر تاریخی است.آتشکده آذرفرنبغ کاریان، مربوط به دوران ساسانیان، کهنترین بنای تاریخی در شهرستان لارستان کنونی است، که یکی از سه آتشکده بزرگ ایرانی در دوران قبل از اسلام به شمار میرفتهاست. اکنون بنای این آتشکده به صورت تلی از خاک به نام تمب تشی در نزدیکی روستای کاریان، از توابع بخش جویم به چشم میخورد.
راههای باستانی
وجود راههای باستانی که از فیروزآباد و استخر از طریق خنج، و علامرودشت و فال و اسیر به طرف بندر باستانی سیراف، و جنوب میرفتهاست و آثار آن بر جای مانده در این مسیر، از نشانههای وجود فرهنگ و تمدن پیش از اسلام در این منطقه است.
گنبدهای نمکی لارستان
گنبدهای نمکی متعدد در لارستان چهره این منطقه بزرگ از کشور را دگرگون کردهاند. گنبدهای نمکی که از رسوبات نمک طی میلیونها سال به سطح زمین میرسند و همیشه در حال رشد هستند گنبدهای نمکی در لارستان امروزه به ارتفاعات مهمی تبدیل شده که با تنوع رنگها، چشمها به آن خیره میگردد و یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری در لارستان بهشمار میآیند علاوه بر جذب توریست منابع غنی از معادن مختلف را در خود جای دادهاند که در راس آنها نمک و از دیگر ذخایر معدنی گوگرد، اورانیوم، آهن، سولفات، گرانیت و… میتوان نام برد. در منطقه لارستان تعداد زیادی از این گنبدها وجود دارد که در اینجا به چند مورد از آنها اشاره میشود.
گنبد نمکی کرمستج در ۲۰ کیلومتری شهر لار
گنبد نمکی برخ واقع در روستای کرمستج به فاصله ۲۵ کیلومتری از لار.
گنبد نمکی گچ واقع در طاقدیس گچ به فاصله ۱۵ کیلومتری شهر لار.
گنبد نمکی علیآباد ۲۰ کیلومتری لار.
گنبد نمکی بادنی واقع در کوه شور کرمستج ۳۵ کیلومتری لار
گنبد نمکی بریز(معروف به سینه سفید) به فاصله ۳۵ کیلومتری از لار
گنبد نمکی شاه غیب
گنبد نمکی بنو
گنبد نمکی پاسخند
گنبد نمکی گاوبست
جاذبه های گردشگری
آب انبار آرد فروشان
آب انبار آقا
آب انبار بازار کهنه
آب انبار باغ نشاط
آب انبار سید بابا بزرگ
آب انبار سید جعفری (برکه سید جعفری)
آب انبار نصرالله کوریچان
آب انبار های برکه بگال اول و دوم
آب انبار پیر غیب
آتشکده غار بنوو
آتشکده کاریان
آتشکده کنرو
مجموعه کاروانسراهای لارستان
کاروانسرای گلشن
کاروانسرای بازرگان
کاروانسرای حاج غلامرضا معتمد
کاروانسرای نیمه وسه نخود
کاروانسرای ۴ برکه
کاروانسرای پشت سنگر
کاروانسرای دهکویه
کاروانسرا های صحرای باغ
کاروانسرای بست فاریاب ( بس پارو )
کاروانسرای دهرا
کاروانسرای بنارویه
امامزاده میرعلی بن حسین (ع)
قلعه اژدها پیکر
مقبره مادر نادر
بازار قیصریه
باغ نشاط
آتشکده آذرفرنبغ
گنبد نمکی کرمستج
برای اطلاعات بیشتر به بخش
جاذبه های گردشگری مراجعه گردد