شهرستان کوار
کوار کلمه‌ای فارسی است و به معنای سبدی پر از میوه می‌باشد. در برخی منابع تاریخی نام کُواد بر این شهر اطلاق شده‌است.
وجه تسمیه
در فارسنامه ابن بلخی در سال۵۰۰ ه.ق از قباد ساسانی که در سال‌های ۴۸۷ تا ۵۳۱ میلادی پادشاه ایران بوده‌است به عنوان بانی این شهر یاد شده‌است. چون قباد به پادشاهی نشست، سیرت‌های نیکو نهاد و عمارت‌های خرم بنا نهاد؛ و آثار او این شهرهاست کی در اصل او بنا کرده‌است.
جغرافیا
شهرستان کوار با عرض جغرافیایی ۱۱ درجه و ۲۹ دقیقه و طول جغرافیایی ۴۲ درجه و ۵۲ دقیقه در مرکز استان فارس قرار دارد. از شمال با شهرستان شیراز، از غرب با شهرستان فیروزآباد، از جنوب با شهرستان جهرم و از شرق با شهرستان سروستان همسایه است. شهرستان کوار با متوسط ارتفاع ۱۵۸۹ متر از سطح دریا قرار دارد و هوای آن در زمره هوای معتدل مدیترانه‌ای به‌شمار می‌رود. دمای این شهرستان در گرمترین روزهای تابستان تا ۴۳ درجه سانتی گراد و در سردترین شب‌های زمستان تا منهای ۵ درجه سانت گراد می‌رسد. متوسط بارندگی در این شهرستان ۴۲۴ میلی‌متر است.
تاریخ
شهر کوار در سال ۵۰۰ میلادی توسط قباد اول ساسانی بنیان گذاشته شد. البته آثار کاخی هخامنشی به جا مانده در این شهرستان و تپه‌های باستانی پیش از تاریخ و همچنین بنای سد تاریخی بند بهمن، نشان می‌دهد که بسیار بیشتر از زمان قباد ساسانی، منطقه کوار سکونتگاه و البته ناحیه‌ای آبادان و حاصلخیز بوده‌است، که از منابع مهم تأمین غلات و میوه جات در ایران بوده. والبته به دلیل هم جواری با شهر گور، خاستگاه و نخستین پایتخت ساسانیان و قرار گرفتن در مسیر بندر سیراف به شمال از راه‌های اصلی ارتباطی ایران از لحاظ نظامی و اقتصادی بوده‌است. کوار در ادوار تاریخی پس از اسلام نیز همچنان اهمیت خود را به عنوان یک شاهراه و قطب کشاورزی حفظ کرده‌است؛ و شهری خرم و آباد که دارای استقلال قضایی و مسجد جامعی بزرگ بوده‌است. و همچنین گلاب کوار به عنوان مرغوبترین و خوشبوترین گلاب جهان، شهره آفاق بوده‌است. در تقسیمات نوین کشوری زمان صفویه، کوار یکی از بلوکات ۱۰۴ گانه ایران می‌شود؛ و در همین زمان طایفه بورکی به این منطقه کوچانده می‌شوند و امور دیوانی و حکومتی کوار به آن‌ها واگذار می‌شود. در همین دوران پلی جدید و کاروانسرایی بزرگ در کوار احداث می‌شود. کوار یک بار در سال ۱۱۶۵ ه.ق توسط علیمردان خان بختیاری، رقیب کریم خان زند، ویران می‌شود. اما در دوران کریم خان زند که ملا ماندگار بورکی کلانتر کوار بوده‌است، آبادانی‌های بسیاری در کوار ایجاد می‌گردد. در دوران قاجار، مردم کوار، نقشی تأثیرگذار در مبارزات ضد قاجاری و ضد استعماری داشتند و اوج آن را می‌توان در نهضت مشروطه دید که سردمدار این نهضت در فارس را یک کواری به نام میرزا حسین خان معتمد دیوان کواری به عهده داشته‌است و عاقبت نیز در این راه جان می‌سپارد.
زبان
زبان مردم کوار فارسی است که دارای لهجه خاص خود می‌باشند و اندکی تحت تأثیر لهجه شیرازی می‌باشد. والبته با ساکن شدن عشایر قشقایی، قشقایی‌ها نیز به زبان ترکی قشقایی صحبت می‌کنند.
دین و مذهب
دین و مذهب مردم کوار شیعه دوازده امامی است.
آثار و ابنیه تاریخی
در شهرستان کوار، تپه‌های تاریخی پیش از تاریخ تا زمان هخامنشیان وجود دارد، که بعضی از آن‌ها توسط باستان شناسان، کاوش شده‌اند، مثل تل هکوان و… اما مهم‌ترین بنای باستانی موجود در کوار سد تاریخی بند بهمن می‌باشد، که بنای آن به زمان هخامنشیان می‌رسد؛ و قدیمیترین سد مورد استفاده در ایران می‌باشد؛ و همچنین پل ارتباطی بر روی رودخانه قره آغاج که در زمان ساسانیان بنا شده‌است و پلی دیگر که در زمان صفویان بر روی این رودخانه بنا شده‌است؛ و البته آثاری از کاخی هخامنشی نیز در این شهرستان وجود دارد.
اماکن زیارتی
مشهورترین زیارتگاه کوار، بقعه امام زاده ابوالقاسم از نوادگان امام موسی کاظم (ع) مشهور به شاهزاده ابوالقاسم می‌باشد که در دامنه کوه مشرف به دشت کوار، در مسیر جاده شیراز به کوار واقع شده‌است؛ امام زاده زکریا از نوادگان امام موسی کاظم (ع) در روستای مظفری و امام زاده محمد در قصراحمد و چند امام زاده در روستاهای دیگر منطقه که مورد احترام اهالی شهرستان می‌باشند.
کشاورزی
دشت کوار به دلیل خاک بسیار مرغوب و حاصلخیز و همچنین بر خورداری از آب دایمی رودخانه قره آغاج از مراکز مهم کشاورزی کشور می‌باشد؛ که در تولید بسیاری از محصولات زراعی و باغی در رده‌های بالای تولیدی در فارس و کشور ایران قرار دارد. محصولاتی چون گندم، جو، ذرت، هندوانه، انگور، انار، هلو، انجیر و…
دامپروری
کوار از مراکز عمده تولید شیر و گوشت کشور می‌باشد. وجود سه کارخانه لبنیاتی و صدها گاوداری بزرگ و کوچک صنعتی و سنتی گواه این مدعا می‌باشد.
چشمه و آب انبار طبیعی خضر کوار
قبل از زیارتگاه خضر و پایین پله‌ها، آب انبار طبیعی وجود دارد، که بوسیله مصالح مرمت گردیده و یک شیر خروجی دارد. آب درون آن، همیشه خنک و گوارا است. این آب، از طریق سرچشمه اصلی و طبیعی آن، که از دل کوه می‌گذرد تأمین می‌شود.
تپه گل نرگس کوار
در قسمت شرقی دامنه کوه، تپه‌ای وجود دارد، که با ۷۰ نهال درخت مزین شده و نزدیک به ۶۰۰ بوته گل نرگس، روی آن کاشته شده‌است. رایحه دل انگیز گلها، در فصل زمستان، می‌تواند هر گردشگر خوش ذوقی را مجذوب این طبیعت زیبا، نماید.
جاذبه های گردشگری
کاروانسرای آبگرم کوار
قلعه قلات
پل دوره ساسانی کوار
باغ آرین کوار
برکه شاه غیب
قدمگاه خضرنبی کوار
بقعه شاهزاده ابوالقاسم در روستای ولیعصر(عج)
بقعه ی سید احمد در روستای فتح آباد
بقعه ی شاه غیب ده شیب
بقعه ی امامزاده سید محمد ده شیب
بقعه ی شاه ولید دشتک
بقعه ی شاه ابوالخیر (اسحاق)
بقعه ی شاه ولید دشتک کوار
بقعه ی امام ضامن روستای بورکی
برای اطلاعات بیشتر به بخش جاذبه های گردشگری مراجعه گردد
قلعه قلات
پل دوره ساسانی کوار
باغ آرین کوار
برکه شاه غیب
قدمگاه خضرنبی کوار
بقعه شاهزاده ابوالقاسم در روستای ولیعصر(عج)
بقعه ی سید احمد در روستای فتح آباد
بقعه ی شاه غیب ده شیب
بقعه ی امامزاده سید محمد ده شیب
بقعه ی شاه ولید دشتک
بقعه ی شاه ابوالخیر (اسحاق)
بقعه ی شاه ولید دشتک کوار
بقعه ی امام ضامن روستای بورکی
برای اطلاعات بیشتر به بخش جاذبه های گردشگری مراجعه گردد
